Çin, ABD'yi Cenevre'de varılan tarife uzlaşmasını ihlal etmekle suçlayarak, iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırdı. Çin Ticaret Bakanlığı, ABD'nin son dönemde aldığı bir dizi kararın, iki ülke liderinin vardığı mutabakatı ihlal ettiğini ve Çin'in meşru haklarına zarar verdiğini savundu. Peki, bu suçlamaların ardında yatan sebepler neler ve bu durum küresel ticareti nasıl etkileyecek?

ABD'nin İhracat Kontrolleri ve Çin'in Tepkisi

Çin Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Washington'ın yapay zeka çiplerine ihracat kontrolü getirmesi, çip tasarımında kullanılan yazılımların Çin'e satışını durdurması ve bazı Çinli öğrencilerin vizelerini iptal edeceğini açıklamasının, iki ülke liderinin 17 Ocak'ta telefon görüşmesindeki mutabakatı da ihlal ettiği belirtildi. Bu tedbirlerin Çin'in meşru haklarına ve çıkarlarına zarar verdiği vurgulanan açıklamada, "ABD, tek taraflı ve sürekli olarak yeni ekonomik ve ticari sürtüşmeleri tahrik ediyor, ikili ilişkilerdeki belirsizliği ve istikrarsızlığı şiddetlendiriyor." ifadesi kullanıldı.

Çin, ABD'nin bu adımlarının, Cenevre'deki görüşmelerde varılan uzlaşmaya aykırı olduğunu savunuyor. Açıklamada, Çin'in uzlaşmaya uygun olarak tarifeleri düşürdüğü ve tarife dışı engelleri kaldırdığına dikkat çekildi. Washington yönetimine hatasından dönme ve uzlaşmayı sürdürme çağrısı yapılan açıklamada, "Eğer ABD tarafı yanlış yolda ilerlemeyi ve Çin'in çıkarlarına zarar vermeyi sürdürürse Çin kendi meşru haklarını ve çıkarlarını korumak üzere kararlı zorlayıcı tedbirler alacaktır." uyarısına yer verildi.

Ticaret Savaşının Tarihsel Arka Planı

ABD ile Çin arasındaki tarife restleşmesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın 2 Nisan'da aralarında Çin'in de olduğu ticaret ortaklarına ek gümrük vergileri açıklamasıyla başlamıştı. Çin'in karşılık vermesiyle iki ülke arasında başlayan tarife restleşmesi sonunda ABD, Çin'e uyguladığı gümrük tarifesini yüzde 145'e kadar çıkartmış, Çin de ABD'ye yüzde 125 gümrük tarifesi getirmişti.

Tırmanan ticari gerilim sonrasında ABD'li ve Çinli yetkililer, 10-11 Mayıs'ta tarife müzakereleri için İsviçre'nin Cenevre kentinde bir araya gelmiş ve karşılıklı gümrük vergilerini 90 gün boyunca düşürme kararı almıştı. Görüşmelerin ardından 14 Mayıs itibarıyla ABD'nin, Çin mallarına uyguladığı gümrük vergisini 90 gün için yüzde 145'ten yüzde 30'a, Çin'in de ABD mallarına uyguladığı vergiyi yüzde 125'ten yüzde 10'a düşürmesi kararlaştırılmıştı. Ancak, bu uzlaşma kısa ömürlü oldu.

Olayın Küresel Etkileri ve Beklentiler

Çin'in ABD'yi suçlaması, küresel ticaret arenasında yeni bir belirsizlik yaratıyor. İki ülke arasındaki ticaret savaşının yeniden alevlenmesi, dünya ekonomisi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Özellikle, tedarik zincirlerinde aksamalar, artan maliyetler ve yatırım kararlarında ertelemeler gibi sonuçlar doğurabilir.

Peki, bundan sonra ne olacak? ABD ve Çin arasındaki gerilimin düşürülmesi için hangi adımlar atılacak? Bu soruların yanıtları, küresel ticaretin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Tarafların diyalog yoluyla sorunları çözme ve uzlaşmaya varma çabaları, dünya ekonomisi için olumlu bir sinyal olabilir. Aksi takdirde, ticaret savaşının tırmanması, küresel ekonomiyi daha da zorlayabilir.