Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu tutuklamayan Macaristan hakkında şok bir karar aldı. Mahkeme, Macaristan'ın Roma Statüsü'nden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini incelemek üzere resmi bir soruşturma başlattı. Bu karar, Netanyahu'nun 3 Nisan 2025'te Macaristan'a yaptığı ve tutuklanmadan ayrıldığı ziyaretin ardından geldi. UCM, Macaristan'ı 23 Mayıs 2025 tarihine kadar savunma yapmaya davet etti.
UCM'nin Macaristan'a Yönelik İddiaları Neler?
UCM Yazı İşleri Müdürlüğü, Netanyahu'nun Macaristan ziyareti üzerine harekete geçti ve Macaristan'a Roma Statüsü'nün 92. maddesi uyarınca geçici tutuklama talebini iletti. Ancak Netanyahu, 6 Nisan'a kadar Macaristan'da kalmasına rağmen tutuklanmadı. UCM Ön Yargılama Dairesi, bu durum üzerine Mahkeme ile işbirliği yükümlülüğünü yerine getirmeyen ülkeler hakkında inceleme başlatma yetkisi veren Roma Statüsü'nün 87. maddesi 7. fıkrası uyarınca soruşturma başlattı.
Savcılık, 20 Mayıs 2024'te Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü Netanyahu hakkında tutuklama emri çıkarılması için başvuruda bulunmuştu. Ön Yargılama Dairesi ise 21 Kasım 2024'te Netanyahu dahil üç kişi hakkında tutuklama emri çıkardı. Bu gelişmeler, UCM'nin Netanyahu'yu yargılama konusundaki kararlılığını gösteriyor.
Macaristan'ı Bekleyen Tehlikeler
UCM'nin başlattığı inceleme sonucunda Macaristan'ın UCM'ye karşı yükümlülüklerini ihlal ettiği tespit edilirse, Mahkeme konuyu Taraf Devletler Konseyi'ne havale edebilir. Bu durum, Macaristan'ın uluslararası arenadaki itibarını zedeleyebilir ve çeşitli yaptırımlara yol açabilir.
Macaristan hükümeti, Netanyahu'nun ziyareti sırasında UCM'den ayrılma kararı aldığını duyurmuştu. Ancak Roma Statüsü'ne göre çekilme, BM Genel Sekreteri'ne yapılan bildirimden bir yıl sonra yürürlüğe giriyor. Bu süre içinde Macaristan'ın yükümlülüklerini sürdürmesi ve gerektiğinde tutuklama emrini uygulaması gerekiyor. Benzer bir durum Filipinler'de de yaşanmış, eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin çekilme kararına rağmen UCM'de yargılanmaya devam etmişti.
Bu gelişmeler ışığında, Macaristan'ın UCM ile ilişkileri önümüzdeki dönemde daha da gerginleşebilir. UCM'nin başlatmış olduğu bu inceleme, uluslararası hukukun üstünlüğünü koruma ve savaş suçları ile insanlığa karşı suçların cezasız kalmaması adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
