Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK),2025 yılı "Küresel Eğilimler" raporunu yayımlayarak dünyadaki zorla yerinden edilme sorununa dikkat çekti. Rapora göre, dünya genelinde savaş, şiddet ve zulüm nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan insan sayısı 122 milyonu aştı. Bu durum, özellikle insani yardım fonlarının azalmasıyla birlikte daha da sürdürülemez bir hal alıyor.

Yerinden Edilmenin Nedenleri ve Etkilenen Ülkeler

Raporda, yerinden edilmelerin temel nedenleri arasında Sudan, Myanmar ve Ukrayna gibi ülkelerde devam eden büyük çatışmaların olduğu belirtiliyor. Çatışmalar nedeniyle ülke içinde zorla yerinden edilen kişi sayısı 2024 sonunda 6,3 milyon artışla 73,5 milyona yükseldi. En çok etkilenen ülkeler ise şöyle sıralanıyor:

• Sudan: 14,3 milyon mülteci ve ülke içinde yerinden edilmiş kişi
• Suriye: 13,5 milyon
• Afganistan: 10,3 milyon
• Ukrayna: 8,8 milyon

Bu rakamlar, dünya genelindeki mülteci krizinin ne denli büyük bir boyuta ulaştığını gözler önüne seriyor. Mültecilerin büyük bir çoğunluğunun komşu ülkelerde kaldığı ve düşük-orta gelirli ülkelerin dünya mültecilerinin %73'üne ev sahipliği yaptığı da raporda vurgulanan önemli bir nokta.

Umut Işıkları ve Geri Dönüşler

Raporda, zorla yerinden edilmeler konusundaki tek olumlu gelişme olarak Suriye'ye geri dönüşlerde yaşanan artışa işaret ediliyor. 2024 yılında toplam 9,8 milyon zorla yerinden edilmiş kişi evine dönerken, bunların 1,6 milyonu mülteci ve 8,2 milyonu ülke içinde yerinden edilmiş kişi oldu. BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

Grandi, ayrıca son 6 ayda bazı umut ışıkları gördüklerini ve yaklaşık 2 milyon Suriyelinin on yıldan fazla bir süre yerinden edildikten sonra evlerine dönebildiğini belirtti. Ancak ülkenin hala kırılgan olduğunu ve insanların hayatlarını yeniden inşa etmek için yardıma ihtiyaç duyduğunu da sözlerine ekledi.

Küresel Mülteci Krizinin Geleceği

BMMYK'nin raporu, dünya genelindeki zorla yerinden edilme sorununun ne denli büyük bir insani krize dönüştüğünü açıkça ortaya koyuyor. Savaşlar, çatışmalar ve zulüm nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan milyonlarca insanın yaşadığı acılar, uluslararası toplumun daha fazla harekete geçmesini gerektiriyor. Barışı tesis etmek, insani yardımları artırmak ve mültecilerin güvenli bir şekilde evlerine dönmelerini sağlamak için daha fazla çaba gösterilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, bu krizin etkileri gelecek nesiller boyunca devam edebilir.