Avrupa'da gaz fiyatları, İsrail'in İran'a yönelik saldırıları sonrası tırmanan gerilimle birlikte son bir haftada %15 oranında arttı. Hürmüz Boğazı'ndaki potansiyel LNG sevkiyatı aksamaları ve bölgedeki gaz arzına ilişkin endişeler, piyasaları tedirgin etti. Rus gazına olan bağımlılığın azalmasıyla LNG'ye yönelen Avrupa, Orta Doğu'dan önemli miktarda LNG ithal ediyor. Bu durum, bölgedeki herhangi bir istikrarsızlığın Avrupa enerji piyasaları üzerindeki etkisini artırıyor.

Hürmüz Boğazı'nın Önemi ve Riskler

Basra Körfezi'nin girişindeki stratejik bir nokta olan Hürmüz Boğazı, küresel LNG ticaretinin %20'sini taşıyor. Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi büyük LNG üreticilerinin ihracatının tamamı bu boğaz üzerinden gerçekleşiyor. Olası bir kriz durumunda, bu sevkiyatların aksaması dünya enerji piyasalarını derinden etkileyebilir.

• Küresel LNG ticaretinin %20'si Hürmüz Boğazı'ndan geçiyor.
• Katar ve BAE gibi büyük üreticilerin ihracatının tamamı buradan yapılıyor.
• Avrupa'nın gaz tedariki için kritik bir geçiş noktası.

Tanker operatörleri, bölgedeki gerilim nedeniyle Hürmüz Boğazı geçişlerinde daha temkinli davranıyor. İran'ın boğazı kapatma ihtimali düşük olsa da, bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda Avrupa'nın gaz tedarikinin yaklaşık %4'ünü oluşturan Katar'dan LNG tedariki ciddi şekilde etkilenebilir.

Fiyatlardaki Dalgalanmanın Nedenleri

Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de temmuz vadeli kontratlarda gaz fiyatları son bir haftada yaklaşık %15 yükseldi. Fiyatlar, İsrail'in İran'a saldırısından önceki gün olan 12 Haziran'da megavatsaat başı 36,2 avrodan kapanmıştı. Ancak, 19 Haziran'da megavatsaat başına 41,5 avroya kadar yükselerek 31 Mart'tan beri görülen en yüksek seviyeye ulaştı.

Fiyatlardaki artışın temel nedenleri şunlar:

• İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatabileceği endişesi
• Bölgedeki siyasi gerilimlerin tırmanması
• Avrupa'da mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları nedeniyle soğutma talebinin artması

Avrupa'nın Enerji Güvenliği ve Gelecek Beklentileri

Avrupa'nın 2024'teki LNG ithalatının %46'sını ABD oluştururken, bu ülkeyi %16 ile Rusya, %11 ile Cezayir, %10 ile Katar, %5 ile Norveç ve %4 ile Nijerya takip ediyor. Rusya'dan gelen gaz akışının azalmasıyla birlikte LNG'ye olan bağımlılığın artması, Avrupa'yı dış etkenlere karşı daha kırılgan hale getiriyor.

Gaz depolarının doluluk oranı iyi bir seviyede olmasına rağmen, Avrupa'nın enerji bağımlılığı açısından hala kırılgan kalmaya devam ettiği görülüyor. Bölgedeki siyasi istikrarsızlık ve artan talep, gaz fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam edebilir. Bu durum, Avrupa'nın enerji güvenliği stratejilerini yeniden gözden geçirmesine ve alternatif kaynaklara yönelmesine neden olabilir.