Türkiye'de yaşanan depremler, iş hayatını derinden etkiledi. Özellikle iş yerleri hasar gören veya depremden etkilenen çalışanlar, haklarını merak ediyor. Bu makalede, deprem sonrası çalışanların hakları ve işverenlerin sorumlulukları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Deprem Sonrası Çalışanların Hakları Nelerdir?

Deprem, sadece fiziksel değil, psikolojik olarak da insanları derinden etkileyen bir olaydır. Bu nedenle, deprem sonrası çalışanların birtakım hakları bulunmaktadır. Bu haklar, hem işverenlerin sorumluluklarını belirler hem de çalışanların mağduriyetini en aza indirmeyi amaçlar.

• Çalışmaktan Kaçınma Hakkı: İş yeri binası depremde hasar görmüşse veya güvenli değilse, çalışanlar çalışmaktan kaçınma hakkına sahiptir. Bu durum, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile güvence altına alınmıştır.
• Ücret Talep Hakkı: Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan çalışanlar, bu süre boyunca ücretlerini talep edebilirler. İşveren, iş yerindeki tehlike ortadan kalkana kadar çalışanlara ücret ödemekle yükümlüdür.
• İş Sözleşmesini Feshetme Hakkı: İş yerinin deprem nedeniyle kullanılamaz hale gelmesi veya işverenin gerekli önlemleri almaması durumunda, çalışanlar iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilirler. Bu durumda, kıdem tazminatı ve diğer yasal haklarını talep edebilirler.

İşverenin Sorumlulukları Nelerdir?

Deprem gibi doğal afetler sonrasında işverenlerin de yerine getirmesi gereken önemli sorumluluklar bulunmaktadır. Bu sorumluluklar, çalışanların güvenliğini sağlamak ve iş hayatının normale dönmesine yardımcı olmak amacıyla belirlenmiştir.

• Güvenli Çalışma Ortamı Sağlama: İşverenler, deprem sonrası iş yerinin güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu, binaların kontrol edilmesi, gerekli onarımların yapılması ve çalışanların güvenli bir şekilde çalışabileceği bir ortamın oluşturulması anlamına gelir.
• Bilgilendirme ve Eğitim: İşverenler, çalışanları deprem riskleri ve alınması gereken önlemler konusunda bilgilendirmelidir. Ayrıca, deprem anında nasıl hareket edilmesi gerektiği konusunda eğitimler düzenlemelidir.
• Psikolojik Destek Sağlama: Deprem, çalışanların psikolojisini olumsuz etkileyebilir. İşverenler, çalışanlara psikolojik destek sağlamak veya bu konuda uzmanlara yönlendirmekle yükümlüdür.

Deprem Sonrası İşe Gelmeme Durumu ve İşten Çıkarma

Deprem sonrasında işe gelme çağrısı yapılan bir çalışanın, iş yerinin güvenli olmaması veya psikolojik olarak hazır olmaması durumunda işe gelmeme hakkı bulunmaktadır. Ancak, bu durumu işverene bildirmek ve geçerli bir mazeret sunmak önemlidir. Aksi takdirde, işveren tarafından işten çıkarma gibi bir durumla karşılaşılabilir.

Yargıtay'ın bu konudaki kararları da çalışanların lehine yorumlanmaktadır. Yargıtay, deprem gibi olağanüstü durumlarda çalışanların psikolojik durumunu ve iş yerinin güvenliğini dikkate alarak kararlar vermektedir. Bu nedenle, deprem sonrası işe gelmeme durumunda, çalışanın haklı bir gerekçesi varsa, işten çıkarma işlemi hukuka aykırı olabilir.

Deprem gibi doğal afetler, iş hayatında birçok belirsizliği beraberinde getirebilir. Ancak, çalışanların haklarını bilmesi ve işverenlerin sorumluluklarını yerine getirmesi, bu zorlu sürecin daha kolay atlatılmasına yardımcı olacaktır. Unutulmamalıdır ki, iş sağlığı ve güvenliği her zaman öncelikli olmalıdır ve çalışanların mağduriyetini en aza indirmek için gerekli tüm önlemler alınmalıdır. Bu süreçte, hem çalışanların hem de işverenlerin dayanışma içinde olması, toplum olarak yaşadığımız bu zor günlerin üstesinden gelmemize katkı sağlayacaktır.