Primini kendi ödeyenler için yapılandırma rehberi

İşveren ve BAĞ-KUR’luların yanı sıra primini kendileri ödeyenler de yapılandırma kanunundan yararlanarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan prim borçlarını yapılandırabilecekler. Primini kendileri ödeyenler için yapılandırma kuralları şöyle:

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR

İsteğe bağlı sigorta 30 Eylül 2008 tarihine kadar SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı üzerinden yaptırılabiliyordu. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tüm isteğe bağlı sigorta primleri 4/b (BAĞ-KUR) statüsünde sayılmaya başlandı.

SSK’ya tabi olarak 1 Mayıs 2003 ile 30 Eylül 2008 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortası bulunanlardan, sigortalılığı 1 Mayıs 2003 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışmaya başlama, kendi isteğiyle sona erdirme ya da cari ay primlerinin art arda üç ay ödenmemesi nedeniyle sona erenlerin 30 Eylül 2008 tarihine kadar ödenebilir nitelikte olan hizmet sürelerine ilişkin prim borçları yapılandırılabilecek. Buna göre, 2003 – 2008 arasında isteğe bağlı sigortası olan SSK’lılar, o dönem ödeyemedikleri primlerin anapara tutarı ile anaparaya uygulanacak enflasyon farkını ödeyerek sigortalılık sürelerine ekletebilecekler.

AVUKAT VE NOTERLERİN PRİM BORÇLARI

Avukat ve noterler 2008 öncesi topluluk sigortasına tabi idiler. Topluluk sigortası uygulaması 1 Ekim 2008 tarihinde sona erdi. Söz konusu tarihten önce sigortalı olan avukat ve noterlerin, 1 Ekim 2008 tarihinden önceki sürelere ait prim borçları yapılandırılabilecek. Baro ya da noter odasından alacakları belgeler ile 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olduklarını belgeleyenlerin yapılacak tescil işleminden sonra oluşan prim borçları 4/a kapsamında çalışılmış sayılarak yapılandırılacak.

Avukat ve noterlerin 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki tüm prim borçları ise 4/b kapsamında çalışılmış sayılarak yapılandırmaya tabi tutulacak.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR YAPILANDIRMA BAŞVURUSUNU GECİKTİRMEMELİ

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında isteğe bağlı sigorta yaptıranların primlerini 12 ay içinde ödemeleri gerekiyor. 12 ay içinde ödenmemesi halinde primi ödenmemiş süreler sigortalılık süresinden sayılmıyor.

Buna göre, isteğe bağlı sigortalılar ile gelir vergisinden muaf kadın sigortalılar sadece son 12 aylık dönemde ödenmemiş primler için yapılandırma başvurusu yapabilecekler. Söz konusu sigortalılar haziran ayında başvurmaları halinde 2020 yılı temmuz ayından 2021 nisan ayına kadar olan aylara ait prim borçlarını ödeyebilecekler. Başvuruyu temmuz ayında yapanlar geçen yılın ağustos ayından sonraki; ağustos ayında yapanlar ise geçen yılın eylül ayından sonraki döneme ait prim borçlarını yapılandırabilecekler.

YURT DIŞINDA ÇALIŞAN TÜRK İŞÇİLERİN PRİM BORÇLARI

Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşması olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki iş yerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri de isteğe bağlı sigorta kapsamında prim ödüyorlar. Bunlar da yapılandırma kanunundan diğer isteğe bağlı sigortalılar gibi yararlanacaklar. Türk müteahhitlerine ait yurt dışı şantiyelerde çalışan Türk işçiler en fazla 2020 Temmuz – 2021 Nisan ayları arasındaki dönemde ödenmemiş prim borçlarını yapılandırabilecekler. Başvuruyu haziranda yapanlar geçen yıl temmuz ayından itibaren olan borçları yapılandırabilirken, ağustos ayında başvuranlar geçen yılın eylül ayından sonraki borçları yapılandırabilecekler.

PART TİME ÇALIŞANLARIN ÖDENMEMİŞ İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ

Ay içerisinde 30 günden az çalışanlar, primlerini kendileri ödeyerek eksik günlerini aynı ay içinde 30’a tamamlayabiliyorlar. Bu şekilde yapılan isteğe bağlı sigorta primleri 4/a kapsamında değerlendiriliyor. Kısmi süreli çalışanlar da son 12 aylık dönemde ödenmemiş primler için yapılandırma hakkından yararlanabilecekler.

Kısmi süreli çalışanlar yüzde 3 oranındaki işsizlik sigortası primini de kendileri ödüyorlar ancak işsizlik sigortası primleri için yapılandırma yapılamayacak.

TARIM İŞÇİLERİNİN PRİM BORÇLARI

2925 Sayılı Kanuna tabi tarım işçilerinin primlerini ertesi yılın şubat ayı sonuna kadar ödememeleri halinde sigortalılıkları sona eriyor. Prim borcu olup 2925 Sayılı Kanuna göre sigortalılığı devam edenlerin 1 Ocak 1984 – 30 Eylül 2008 tarihleri arasında yıl içinde bazı aylara ait prim borcu bulunmasına karşın diğer yılların primi ödenmişse prim ödemedikleri süreler yapılandırma kapsamına alınacak. Prim borcunun birbirini izleyen, art arda yıllarda olması halinde sadece ilk yılın prim borcu yapılandırmaya dahil edilecek.

5510 Sayılı Kanun’un Ek 5’inci maddesine göre tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlardan sigortalılığı devam edenler ile sigortalılığı sona erenlerin 1 Mart 2011 tarihinden itibaren 2021 yılı nisan ve önceki aylara ilişkin tahakkuk ettiği halde ödenmemiş sigorta primleri de yapılandırılacak.

Tarım işçisi olarak ilk defa çalışmaya 1 Mayıs 2008 – 30 Eylül 2008 tarihleri arasında başlayanlara da 2011 yılından itibaren Ek 5 hükümleri uygulanıyor. Bu kişilerden borcu olanlar da yapılandırma hakkından yararlanacaklar.

ŞEHİR İÇİ TOPLU TAŞIMA ARAÇLARINDA ÇALIŞANLAR VE SANATÇILAR

5510 Sayılı Kanun’un Ek 6’ncı maddesi uyarınca ticari taksi, dolmuş ve benzeri şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenen alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle ay içinde on günden az çalıştırılanlar da 1 Mart 2011 tarihinden beri sigorta primlerini kendileri ödüyorlar. Bu kişilerden halen sigortalılığı devam edenler veya sigortalılığı sona erenler 1 Mart 2011 – 30 Nisan 2021 tarihleri arasında tahakkuk ettiği halde ödenmemiş sigorta primlerini yapılandırabilecekler.

GÜNDELİKÇİ ÇALIŞTIRANLAR

Ek 9 kapsamında ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla sigortalı çalıştıran işverenler, dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak borçlarını yapılandırabilecekler.

BAŞVURULAR EN GEÇ 30 AĞUSTOS’A KADAR YAPILACAK

Yapılandırma başvuruları en geç 30 Ağustos 2021 tarihine kadar yapılacak. Prim borcunun meydana geldiği tarihteki anapara tutarına enflasyon farkı ilave edilerek hesaplanacak tutar peşin veya taksitle ödenebilecek. Peşin ödeyenlerden enflasyon farkının sadece yüzde 10’u alınacak. Üç yıla kadar taksitle ödemeyi seçenler ise yıllık yüzde 9 oranında vade farkı ödeyecekler.