Mladiç’in soykırım ve savaş suçundan müebbet cezası onandı

Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinin (ICTY) 2017’de hakkında ömür boyu hapis cezası verdiği Bosnalı Sırpların eski lideri Mladic’in davasında nihai karar açıklandı.

IRMCT, Mladic hakkında daha önce verilen ömür boyu hapis cezasını onarken, Mladic’in temyiz başvurusu ise reddedildi.

Temyiz yargıçları, Mladic’in işlediği suçları göz önünde bulundurarak, daha önce aldığı müebbet hapis cezasında değişiklik yapılmamasına hükmetti.

İddianamedeki 11 maddenin 10’undan suçlu bulunan eski Sırp komutan, iddianamede yer alan Kljuc, Sanski Most, Kotor-Varos, Prijedor, Foca ve Vlasenica şehirlerinde “soykırım suçu işlendiği” maddesinden hüküm giymedi.

SAVAŞ SUÇLARINDAN SORUMLU TUTULDU

Bosna Hersek’te 1992-1995’teki savaşta Sırpların liderliğini yapan Mladic, Srebrenitsa soykırımı, Saraybosna kuşatması ve çeşitli savaş suçlarından sorumlu tutuldu.

Hakkında 1995 yılında hazırlanan iddianamenin ardından 16 yıl saklanan ve 26 Mayıs 2011’de Sırbistan’da ele geçirilen Mladic’in davası, mayıs 2012’de başlamıştı.

ICTY’nin 2017’de hakkında verdiği ömür boyu hapis cezası kararına temmuz 2017’de itiraz eden Mladic, “adil yargılanmadığını” ve “hakimlerin, hakkında hüküm verirken maddi ve hukuki hata yaptığını” öne sürerek beraat ya da yeniden yargılanma talep etmişti.

‘HIRVATLARA DA SOYKIRIM YAPTI’ İDDİASI

Mladic’in itirazına ilişkin temyiz duruşmaları 25 ve 26 Ağustos 2020’de görülürken sağlık sorunları gerekçesiyle yaptığı erteleme talebi reddedilen 78 yaşındaki Mladic, duruşmaya bizzat katılarak savunmasını yapmıştı.

Mladiç’in avukatları, geçen yıl Ağustos ayında yapılan temyiz duruşmasında müvekkillerinin “planlanmamış olaylarla” ilgili yanlış şekilde cezalandırıldığını savunmuştu.

Savcılara göre ise daha önce yargılandığı davada 10 farklı suçlamayla mahkemeye çıkan Mladiç’in 1992’de Hırvatlara soykırım uyguladığı için de yargılanması gerekiyordu.

BOŞNAK SİYASETÇİLER MEMNUN

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Sefik Dzaferovic, Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması’nın (IRMCT),Mladic’in müebbet hapis cezasını onamasının ardından basın toplantısı düzenledi.

Tüm Bosna Hersek halkına uluslararası mahkemeler tarafından verilen kararlara saygı duyması çağrısında bulunan Dzaferovic, “Hala savaş hayalleri kuranları bu rüyalarından uyanmaya ve gerçeği kabul etmeye çağırıyorum.” dedi.

“SAVAŞ SUÇLULARI İADE EDİLMELİ”

Savaş suçlularının Bosna Hersek’e iade edilmesi gerektiğini vurgulayan Dzaferovic, “Bu dünyada Mladic’in işlediği suçlara uygun bir ceza bulunmuyor. Hiçbir ceza kurbanları geri getiremeyecektir. Müebbet hapis cezasıyla adalet, kısmi olarak yerini buldu.” değerlendirmesinde bulundu.

Dışişleri Bakanı Bisera Turkovic de Mladic hakkında çıkan nihai kararın, Bosna Hersek ve bölge ülkelerin geleceği açısından arz ettiği önemin paha biçilmez olduğunu ifade etti.

Kalıcı barış ve istikrarın ancak gerçek ve adaletle inşa edilebileceğini kaydeden Turkovic, Sırbistan’ın, suçluların hak ettikleri cezaları çekmeleri için IRMCT ile iş birliği yapması gerektiğini vurguladı.

Halklar Meclisi Başkanı Bakir İzetbegovic ise Mladic’in, iddianamede yer alan Kljuc, Sanski Most, Kotor-Varos, Prijedor, Foca ve Vlasenica şehirlerinde “soykırım suçu işlendiği” maddesinden hüküm giymediğini anımsatarak, bu şehirlerde yaşananların her anlamda “soykırım” tanımına uygun olduğunu vurguladı.

Eski Sırp komutanın müebbet hapis cezasının onanmasını memnuniyetle karşıladığını dile getiren İzetbegovic, “Mladic, Bosna Hersek’te savaş sırasında yaşanan soykırım ve korkunç katliamlardan büyük ölçüde sorumlu olsa da ellerini kana bulayan yüzlerce kişi, ülkemizde, komşu ülkelerin koruması altında serbest bir halde yaşıyor.” diye konuştu.

İzetbegovic, “Söz konusu karar, Sırp halkının, savaş suçlularını ödüllendiren ve suçlarını inkar edenlerin, sırtlarına yükledikleri yükten kurtulmasına katkı sağlayacaktır.” dedi.

SIRP LİDER DODİK KARARI KABUL ETMEDİ

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp üyesi Milorad Dodik, Mladic’e verilen cezanın adalet ve hukukla bir alakası olmadığını ifade ederek, mahkemenin kararını kabul etmediğini belirtti.

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yalnızca suçluları cezalandırmakla yükümlü olduğunu hatırlatan Dodik, mahkemenin, görevini yerine getirmediğini söyledi.

Mahkemenin, seçici bir adalet tutumu sergilediğinin altını çizen Dodik, Boşnakları, “yaşanmamış bir soykırım efsanesi uydurmakla” suçladı.

ABD BAŞKANI BIDEN’DAN AÇIKLAMA

ABD Başkanı Joe Biden, “Bosna Kasabı” lakaplı Ratko Mladic’in müebbet hapis cezasının onanmasına ilişkin “Bugün düşüncelerim, Mladic’in zulümlerinin kurbanlarının hayatta kalan aileleriyle. Asla onların kayıplarının trajedisini silemeyiz ancak bugünkü kararın, yaslı ailelere biraz teselli olmasını umuyorum.” dedi.

ABD DIŞİŞLERİ BAKANI: UZUN ZAMANDIR BEKLENEN ADALET

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizmasının (IRMCT) “Bosna Kasabı” lakaplı Ratko Mladiç’in müebbet hapis cezasını onamasıyla ilgili açıklamasında, kararın uzun zamandır beklenen adaleti getirdiğini ifade etti.

Blinken, yaptığı yazılı açıklamada, Bosna Kasabı Mladiç ile ilgili IRMCT kararını memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti.

Mladiç’i “Boşnak ve Hırvat nüfusu Sırpların kontrolündeki bölgeden kalıcı olarak çıkarmak için başlatılan korkunç kampanyanın kilit isimlerinden biri” olarak niteleyen Blinken,”Birleşmiş Milletler Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizmasının Ratko Mladiç’in soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarından mahkumiyetini onaylayan bugünkü kararı, Bosna-Hersek’teki mağdurlara ve ailelerine uzun zamandır beklenen adaleti getirdi.” ifadelerine yer verdi.

Blinken, Bosna-Hersek’te işlenen suçların, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra tarihin en karanlık sayfalarından biri olduğunu, faillerin tanıkları susturma, delilleri karartma ve tutuklanmaktan kaçma çabalarına rağmen adaletin yerini bulduğunu vurguladı.

Bugünkü kararın alınması için mücadele edenlere teşekkür eden Blinken, “Srebrenitsa’daki soykırımın 26. yıl dönümü yaklaşırken, Temyiz Kurulu’nun kararının mağdurlara ve sevdiklerine bir nebze olsun huzur getirmesini umuyoruz. Bu davada adaleti yerine getirmek için Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizmasına yıllarca süren çalışmalarından dolayı minnettarız.” değerlendirmesinde bulundu.