Pazar yeri katliamının tanıklarından fotoğrafçı Foco: “Yaşanan şey katliamdan öteydi.”

Bosna’da 1992-1995 yıllarındaki savaşta, Sırp Cumhuriyeti Ordusunun (VRS) başkent Saraybosna’daki Markale pazar yerine düzenlediği saldırıya tanıklık eden fotoğrafçı Fuad Foco, yaşananların katliamdan öte olduğunu ve adeta mezbahaya dönüşen pazar yerinde gördüklerini hayatının sonuna dek unutamayacağını söyledi.

Sırp askerlerince 5 Şubat 1994’te gerçekleştirilen havan topu saldırısında 68 sivil hayatını kaybederken, 144 kişi de yaralanmıştı.

Saldırı sırasında pazar yerinden yaklaşık 100 metre uzaklıkta bulunan ve olay yerine ilk ulaşan fotoğrafçılar arasında yer alan Foco, AA muhabirine yaptığı açıklamada, katliamın yaşandığı günün oldukça sakin başladığını anlattı.

Patlama sesini duyunca fotoğraf makinesi ile yakınlardaki pazar yerine gittiğini belirten Foco, “Karşılaştığım manzara korkunçtu, böyle bir şey beklemiyordum. Neyle karşılaşacağımı tahmin edebilseydim, belki de oraya gitmezdim.” dedi.

”YAŞANAN ŞEY KATLİAMDAN ÖTEYDİ”

Pazar yerine vardığında etrafın toz bulutuyla kaplı olduğunu aktaran Foco, “Çığlıklar, kan ve kopmuş uzuvlar arasında gözlerimi fotoğraf makinesi ile örttüm. O şekilde gördüklerimi daha kolay sindirebileceğimi düşündüm. Yaşanan şey katliamdan öteydi, pazar yeri adeta mezbahaya dönüşmüştü.” diye konuştu.

O an yaralılara yardım etme imkanı bulamadığını dile getiren Foco, “Olay yerine yabancı medya temsilcileri gelmeye başladı. Uzun süredir orada bulunduğumu anlayan bir genç gelip çekim yapıp yapmadığımı sordu. Nedenini bilmiyorum ama çektiğim filmleri çıkarıp ona verdim, yanındaki kızla beraber elime bir miktar para sıkıştırıp pazar yerinden ayrıldılar. Bu olaya tanıklık eden arkadaşım şokta olduğumu anlayıp onların peşinden koşsa da çektiklerimi geri almaya yetişemedi.” ifadelerini kullandı.

Pazar yerinin önünden geçen tramvay rayları boyunca akan kanı görünce, elinde kalan son filmi kullanarak katliama dair son fotoğrafını çektiğini anlatan Foco, “Etrafta çok kan vardı. Yürürken ayaklarınızın altına yapışan kanı hissedebiliyordunuz. Bunu anlatmak çok zor.” dedi.

”O ANI HATIRLADIKÇA BURNUMA YANIK ET VE SAÇ KOKUSU GELİYOR”

Tanıklık ettiği katliamdan sonra günlerce uyuyamadığını, yemek yiyemediğini, konuşamadığını vurgulayan Foco, “O anı hatırladıkça hala burnuma yanık et ve saç kokusu geliyor. Yakınlarda bir işim olduğu zaman pazar yerinin önünden geçmemeye gayret ediyorum. Bunlar akıldan kolay kolay silinen şeyler değil. ”İçinizde biraz olsun insanlık varsa, Kenya’da, Ruanda’da, Saraybosna’da, herhangi bir yerde böyle bir olay yaşandığında kayıtsız kalamazsınız.” şeklinde konuştu.

Pazar yeri katliamının yanı sıra başka saldırılara da tanıklık ettiğine dikkati çeken Foco, “Saraybosna’nın Bistrik Mahallesi’nde evlerinin kapısı önünde gitar çalan 7 çocuğun öldürülmesine tanıklık ettim. Parçalanmış çocuk cesetleri gördüm.” dedi.

Foco, savaş boyunca binlerce insanın ölümüne neden olan keskin nişancıların, saldırıları düzenleyenlerin rahat uyuyup uyuyamadıklarını merak ettiğini sözlerine ekledi.

MLADİC HAKKINDA NİHAİ KARAR YARIN VERİLECEK

Bosna’da 1992-1995’teki savaşta Sırpların liderliğini yapan ve Srebrenitsa soykırımı, Saraybosna kuşatması ve çeşitli savaş suçlarından sorumlu tutulan “Bosna Kasabı” lakaplı Ratko Mladic hakkında nihai karar, 8 Haziran Salı günü verilecek.

Hakkında 1995 yılında hazırlanan iddianamenin ardından 16 yıl saklanan ve 26 Mayıs 2011’de Sırbistan’da ele geçirilen Mladic’in davası, Mayıs 2012’de başlamıştı.

Hollanda’nın Lahey kentindeki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinin (ICTY) 2017’de hakkında verdiği ömür boyu hapis cezası kararına Temmuz 2017’de itiraz eden Mladic, “adil yargılanmadığını” ve “hakimlerin, hakkında hüküm verirken maddi ve hukuki hata yaptığını” öne sürerek beraat ya da yeniden yargılanma talep etmişti.

Mladic’in itirazına ilişkin temyiz duruşmaları 25 ve 26 Ağustos 2020’de görülürken sağlık sorunları gerekçesiyle yaptığı erteleme talebi reddedilen 78 yaşındaki Mladic, duruşmaya bizzat katılarak savunmasını yapmıştı.