Güney Çin Denizi’nde anlaşmazlık üzerine olumlu mesaj

Filipinler’in münhasır ekonomik bölgesi olan (EEZ) içindeki yüzlerce Çin gemisinin varlığı, iki ülke arasındaki en son gerilimin kaynağıydı.

Filipinler Dışişleri Bakanlığı DFA, iki ülkenin de istişare adımlarını attığını söyleyerek dostane ve samimi görüşmelerin yürütüldüğü söyledi.

DFA’dan yapılan açıklamada gerginlikleri hafifletme çağrısı yapıldı. ‘‘Her ülkenin bölgedeki konumunu ve niyetlerini anlamada diyalogun önemi karşılıklı olarak kabul edildi.’’ ifadesi kullanıldı.

İki ülke arasındaki en önemli gerilimlerden biri olan Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlık 2016 yılında Uluslararası Tahkim Mahkemesi tarafından sonuçlanan davaya dayanıyor.

Davanın sonucuna göre, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki tek taraflı egemenlik talepleri yasal bir zemine dayanmıyor ancak Çin bu kararı tanımadığını bildirmişti Güney Çin Denizi’nde Filipinler’in lehine olan karar için Çin, sadece çöp kutusuna atılacak bir kağıt parçası olarak nitelendirmişti.

Müzakereler sırasında DFA, Pekin’e tahkim kararına ve uluslararası hukuka saygı duyma çağrısını yineledi.

GERİLİMİN AKTÖRLERİ

ABD’nin ve Avrupa Birliği’nin dahil olduğu gerilim, Çin’in bu bölgede bölgesel barışı tehdit ettiği üzerine ortak akla dayanıyor.

Güney Çin Denizi’ndeki Whitsun Resifi çevresinde Çin gemilerinin varlığı AB tarafından da pek çok kez dile getirildi. Tepkiler Çin’in bu bölgedeki faaliyetlerinin uluslararası deniz hukukuna aykırı olduğu üzerineydi.

Paracel ve Spratly olarak bilinen takım adalara ilişkin ihtilaflı konular ve hak iddiaları birçok ülkeyi ilgilendiriyor. Çin ve Filipinler dışında bunlardan bazıları Malezya, Brunei, Filipinler, Vietnam, Tayvan.

Çin, Vietnam, Malezya, Filipinler, Brunei ve Tayvan’ın çevresinde konuşlandırılan ABD’li gemilerine karşılık Güney Çin Denizi’nde tatbikat gerçekleştirmişti. Kendisine karşı yapılan eleştirilere karşı Çin, organize tutum olarak adlandırmıştı.

İki gün önce Çin’in, Güney Çin Denizi’nde egemenlik iddia ettiği kara sularına izinsiz giren ABD donanmasına ait “USS Curtis Wilbur” savaş gemisini bölgeden uzaklaştırdığını bildirdi.

ABD Donanması ise Güney Çin Denizi’ndeki askerî faaliyetlerine ilişkin seyir hakkı savunması yaptı. Uluslararası Hukuk kapsamında önceden haber verme gibi bir yükümlülüğün olmadığını dile getirdi.