Obezite hakkında merak edilen her şey!

Sadece ülkemizde değil, tüm dünyada en büyük sağlık sorunu haline gelen obezite ve cerrahisi önemli olduğu kadar uzun bir konu olması nedeniyle de üç haftalık bir yazı dizisi halinde, konu ile ilgili bilinmesi gerekenleri yazacağım. Çünkü obezite cerrahisi günümüzde çok yaygınlaştı ve beraberinde birçok soruyu ve sorunu da getirdi.

CERRAHİ NE ZAMAN GEREKLİ?

Gerçekten cerrahi ne zaman gerekli, nasıl olmalı ve kimler yapmalı gibi cevaplanması gereken birçok merak edilen konu var. Mide balonu nedir? Mide botoksu gerçekten işe yarıyor mu? Peki kime tüp mide, kime by pass operasyonları gerekir? Bu nedenle obezite ve cerrahisi hakkında merak ettiklerinizi bir yazı dizisi haline getirdim.

Toplum sağlığını tehdit eden en büyük risklerden biri olan obezite, maalesef Sağlık Bakanlığımız 2020 raporunu göre, toplumumuzda %31,5 oranında görülmektedir. Nüfusumuzun %34 ise aşırı kilo ile mücadele etmektedir ve yine maalesef ki nüfusumuzun toplam yüzde 65’ine yakın kısmını obez veya aşırı kilolu vatandaşlarımız oluşturmaktadır.

Bildiğiniz gibi beslenme, doğumdan ölüme kadar devam eden hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Beslenme, sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek, vücudumuzun gereksinimi olan besin öğelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır. İlk doğduğumuz günden itibaren beslenme, büyüme ve gelişmemiz için gereklidir. Yeterli ve dengeli beslenme ile yaşamın devamı mümkündür. Ancak her şey gibi karın doyurmanın da bir dengesi olmalıdır.

VÜCUDA ALINAN ENERJİ İLE HARCANAN ENERJİ DENGELİ OLMAK ZORUNDA

Sağlıklı bir yaşam için vücuda alınan enerji ile harcanan enerji dengeli olmak zorundadır. Tüketilen besinlerin hepsi biyolojik işlevimizin yerine getirilmesi için enerji kaynaklarıdır ve üç temel besin öğesi olan protein, karbonhidrat ve yağlardan oluşur. Proteinler, yapıcı ve onarıcı besin grubudur, bağışıklık sisteminin sağlıklı olarak devam edebilmesi için gereksinimi tam olarak karşılanmalıdır. Karbonhidratlar vücudumuzun temel enerji kaynağıdır. Yağlar ise hormonal dengenin korunması açısından önemlidir. Karbonhidratlar ve yağlar, kilo artışıyla en çok ilişkili olan ve ölçülü olarak tüketilmesi gereken besin gruplarıdır. Bunun yanında vitamin ve minerallerde temel besin maddelerinin yanında alınması gereken bileşenlerdir.

Zihinsel aktivitenin, vücut salgılarının ve hormonların düzenli ve sağlıklı olması için yeterli ve dengeli beslenme şarttır. Ancak sağlıklı beslenme ile ideal kilonun korunması mümkündür. Yeterli ve dengeli beslenen kişiler, sağlam ve sağlıklı bir görünüşe sahip olmakla beraber, hareketli bir bedene, canlı ve parlak cilt ve saçlara, normal zihinsel gelişime ve sık sık hasta olmayan bir bedene sahiptirler. Bunun aksine yetersiz ve dengesiz beslenenler ise, sağlıksız bir cilt yapısına sahip olup, hem zihinsel hem de bedensel olarak yorgun ve yaşama karşı isteksiz olurlar.

ŞİŞMAN MIYIM YOKSA OBEZ MİYİM?

Günlük alınan kalori harcanan kaloriden fazla olursa, harcanmayan kalori vücutta yağ olarak depolanır. Obezitenin temelinde vücutta aşırı yağ birikmesi vardır. Dünya Sağlık Örgütü, obeziteyi ‘sağlığı bozabilecek derecede, vücutta anormal ya da fazla yağ birikimi’ olarak tanımlamıştır.
Obezitenin tıbbi tanımı beden-kütle indeksine göre yapılır.

Şişman mıyım yoksa obez miyim? Bunun için Dünya Sağlık Örgütü, Beden Kitle İndeksi (BKİ) adı verilen ölçümü kullanmaktadır.

BEDEN KİTLE İNDEKSİ NEDİR?

Kilo cinsinden vücut ağırlığının, metre cinsinden boya bölünmesi ile elde edilen birimdir. Bu indeks kişi eğer 25’in üzerindeyse fazla kilo, 30’un üzerindeyse obez, 40’ın üzerindeyse morbid obezite olarak tanımlanır.

Vücuttaki yağın miktarı ve dağılımı önemlidir. Erkek tipi dediğimiz obezite de yağ daha çok vücudun üst kısmında toplanmışken, kadın tipi obezitede ise yağ daha çok vücudun alt kısmında toplanmıştır. Dünya sağlık örgütü referans aralıklarına göre, bu beden kitle indeksi ortalama 18-25 arasındaysa normal, 25-30 arasındaysa şişman, 30’un üzerindeyse obez diye adlandırılır. Bel çevresinin ölçümü de obezite hakkında fikir verir. Bel kalça oranı kadında 0.85 in erkekte 1’den fazlaysa bu da obezite göstergesidir.

OBEZİTENİN YOL AÇTIĞI SAĞLIK PROBLEMLERİ NELERDİR?

Obezite sadece tüm vücut sistemlerini etkilemez aynı zamanda psiko-sosyal problemlere de neden olur. Obezite sistemik bir hastalıktır. Kardiyak sistemden, endokrin sistemine kadar vücudun tüm sistemlerinde zararlar oluşturur;

-Tip 2 diabetin en önemli nedenidir,

-Kanda kolesterol ve yağ oranlarını artırarak kalp damar hastalıklarına yol açar,

-Yüksek tansiyona neden olur,

-Solunum siteminde, nefes darlığına, astıma ve solunum zorluğuna neden olur,

-Safra kesesi hastalıklarına, batında özellikle göbek ve kasık fıtıklarına,

-Yara iyileşmesi gecikmesine,

-Kadınlarda aşırı kıllanmaya ve adet düzensizliklerine,

-Ruhsal sorunlara ve nihayet kansere neden olur.

Sevgili okurlar yazı dizimin ilk bölümünü burada sonlandırıyorum. Devamında, obezitenin nedenlerini, nasıl yanlış beslenildiğini ve tedavisini anlatacağım.

Lütfen maske, sosyal mesafe ve hijyeninize dikkat etmeyi unutmayınız. Sağlıkla kalın.