Prof. Dr. Hakan Savlı: Sonbaharda daha uzun kapanmak zorunda kalabiliriz

Koronavirüsle mücadele tedbirleri kapsamında, Türkiye genelinde 17 günlük tam kapanma sürecine geçildi. Bazı kişiler, bu süreyi geçirmek için memleketlerine ve tatil bölgelerine akın etti.

Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Savlı, sonbaharda daha uzun kapanmak zorunda kalınabileceğini belirtti. Mutasyonların yapısını saptama sisteminde boşluk olduğunu kaydeden Savlı, “Sonbaharda daha uzun kapanmak zorunda kalabiliriz çünkü mutasyonların yapısını saptama sistemimizde büyük boşluk var. Bu konuda bütün sorumluluk sınırlı sayıda imkanı olan bakanlığın halk sağlığı laboratuvarlarına bırakılmış durumda. Tek bir merkezin üzerine bu yükü bırakırsak ülkemizdeki mutasyon soyları şu andaki gibi karanlıkta kalır, nasıl bir düşmanla karşı karşıya olduğumuzu anlayamayız” dedi.

“VİRÜS 20-25 MUTASYON TAŞIYAN BİRLEŞİK YAPIYLA ENFEKTE EDİYOR”

Başlangıçta birkaç mutasyondan söz ettiklerini söyleyen Savlı, “Artık her virüs 20-25 mutasyon taşıyan birleşik bir yapıyla enfekte ediyor. Şu an aramızda dolaşan virüs soylarının dizilerini çok ayrıntılı bir şekilde taramazsak kiminle karşı karşıya olduğumuzu bilemeyiz ve sürece doğru müdahale edemeyiz. Ağır seyreden soylar, eski soyların yerini alabilir ve bizim haberimiz bile olmaz. Unutmayın ki ilk başladığımızda ortada İngiltere soyu yoktu. Şu an Türkiye, İngiliz soyu ile kaplanmış durumda ve ne yazık ki Güney Afrika soyunun ayak seslerini duyuyoruz” diye konuştu.

COVID-19 GENOM KONSORSİYUMU ÖNERİSİ

Salgının kaderinin değiştirilmesi için ‘Türk Covid-19 Konsorsiyumu’ kurulması gerektiğini belirten Prof. Dr. Savlı, şunları söyledi: “Tekrar kapanmak istemiyorsak sürekli aynı cümleyi tekrarlamak gerekiyor; çünkü salgının kaderini değiştirecek en hassas cümlelerden biri bu; acilen bir ‘Türk Covid-19 Genom Konsorsiyumu’ kurmak gerekiyor. Bizdeki yılda 3 bin 650 kişi dizileme hızımız çok yetersiz. İngiliz Covid-19 Genom Konsorsiyumu’nun dizilediği sayının 440 bin kişiye ulaştığını düşünürsek, salgındaki en kritik noktalardan birini farkında olmadan nasıl hep birlikte gözden kaçırdığımızı görmüş oluruz. Türkiye´nin çeşitli bölgelerinde insanları yoğun bakıma düşüren virüslerin haritaları çıkarılmadı. Hangi soyları temsil ettiklerini bilmiyoruz. Bu kadar geniş bir coğrafyayı da ancak birçok başka ülkede olduğu gibi genetik laboratuvarlarının birleştiği bir konsorsiyum analiz edebilir.”

MUTASYON DİZİLEMESİ YAPMANIN BAŞKA ALTERNATİFİ YOK

Covid-19 ile ilgili dizi analizi yapılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Savlı, şöyle konuştu: “Türkiye´de cihaz kapasitesi ve yetişmiş insan gücü açısından çok iyi durumdayız. Virüsle mücadelede her şeyin bir alternatifi var; aşıların, ilaçların, kapanıp, açılma kararlarının hep alternatifleri var ama virüsü tanımak için yüksek sayıda dizi analizi yapmaya mecburuz, bunun bir alternatifi yok. Bu konuda bugün itibarıyla zayıf durumdayız. Bu 2 haftalık kapanma, aklımızı toplayıp organize olmak için iyimser bir başlangıç noktası yaratıyor. Genom merkezlerinin bir araya getirileceğini düşünüyorum. Şüpheli olguların, aşı olduğu halde aşının işe yaramadığı entübe olguların tümünde hemen ve mutlaka dizi analizi yapmak gerekiyor. Yoksa kısa sürede iş çığırından çıkabilir.”